Na twaalf dagen vol met de meest uiteenlopende documentaires werd IDFA 2010 afgelopen weekend feestelijk afgesloten. De in totaal 280 films die er te zien waren, zorgden voor meer bezoekers dan ooit. Het festival behoort inmiddels tot de belangrijkste in de wereld. Voor de film Stand van de Sterren (Position of the Stars) van de Indische filmmaker Leonard Retel Helmrich was het een festival met een goud randje. De film won maar liefst twee prijzen: VPRO IDFA Award for Best Feature-Length Documentary en de IDFA Award for Dutch Documentary. Een ongekend succes.

De concurrentie was deze jaargang evenwel groot. Er waren vele prachtige, en ook belangrijke documentaires te zien. Het indringende Armadillo bijvoorbeeld, over de steeds zinlozer lijkende oorlog in Afghanistan, maakte indruk. Maar ook het schokkende verhaal van de Canadese gevangene Omar Khadr in You Don’t Like the Truth – 4 Days in Guantánamo was zeer indrukwekkend. In de discussie na afloop benadrukte Last van Troost van Amnesty International nog maar eens dat de sluiting van Guantánamo Bay -ondanks eerdere beloften van president Obama- nog altijd geen feit is. De film won de Special Jury Award.

Ook de indringende film Addicted in Afghanistan, over twee aan heroine verslaafde pubers in Kabul, is een film om niet snel te vergeten. Andere opvallende films dit jaar waren Waste Land, over recyclekunst, en Autumn Gold, een mooi portret van een groep atleten van hoge leeftijd, respectievelijk nummer 1 en 2 in de publiek-top 20. Een van mijn favoriete documentaires dit jaar was echter Marathon Boy, dat het even wonderlijke als grimmige verhaal vertelt van het kleine Indiase loopwonder Budhia Singh en zijn coach Biranchi Das. De film eindigde op de tweede plaats in de Best Feature-Length Documentary-competitie.

Leonard, Hetty en Jasper nemen de prijs voor Best Feature Length Documentary in ontvangst op IDFA

Uit al die mooie en belangwekkende documentaires werd Stand van de Sterren als beste gekozen. Het juryrapport was lovend. Volgens de jury vertelt de film over de “een relevant en tijdloos verhaal door middel van unieke cinematografische waarnemingen”. Dat is niets teveel gezegd. Met de zelf ontwikkelde single-shot techniek vertelt Retel Helmrich in prachtige beelden het tragische, komische en dan weer ontroerende verhaal verteld van een bijzondere familie.

De hoofdprijs winnen op IDFA is een geweldige prestatie. Het was alweer 6 jaar geleden dat een Nederlandse filmmaker dat deed. En… ook toen was dat Leonard Retel Helmrich met Stand van de Maan. Tweemaal de hoofdprijs winnen was nog geen enkele filmmaker gelukt.  Het succes van Stand van de Sterren is echter niet het succes van één man, maar van een hele familie. De film is zelfs een heuse “Indische co-productie”: zus Hetty Naaijkens Retel Helmrich (Contractpensions) produceerde de film en neef Jasper Naaijkens deed de montage.

Samen namen ze de prijs op vrijdag 26 november in de Escape in Amsterdam in ontvangst. De familie gloeide van trots om “de erkenning voor de complete trilogie die begon met Stand van de Zon”. En die erkenning brengen ze ongetwijfeld over aan de familie Sjamsuddin in Jakarta.

Stand van de Sterren is vanaf begin maart te zien in de Nederlandse bioscopen. We zullen tegen die tijd berichten over de bioscoop-premiere.