In de meeste mengculturen ontstaat een sociale omgangstaal op basis van verschillende talen. In Nederlands-Indië ontstond natuurlijk het petjoh, een mengtaal van Nederlands en Indonesisch (vooral Javaans en Betawi) die veel oudere indo’s vaak nog steeds kunnen spreken. Maar ook in het Indonesië van nu is er onder de jonge generatie een eigen mengtaal onstaan: het Bahasa Gaul.

Het is een mengtaal zoals er in de wereld talloze zijn ontstaan: het Sabri uit het Middelandse zeegebied, het Russenoors, het Sranan Tongo uit Suriname en natuurlijk het vroegere pasarmaleis, de lingua franca van de Indonesische Archipel. Taalwetenschappers spreken dan van een pidgintaal of creooltaal; een taal die elementen van verschillende talen bevat. Simpel in gebruik en meestal alleen in gesproken vorm.

Bahasa Gaul bevat veel samenvoegingen van twee of meer woorden tot een woord. Terima kasih (Dankjewel) wordt in het Bahasa Gaul bijvoorbeeld “makasih”. Maar er worden ook nieuwe uitdrukkingen gevormd. Bijvoorbeeld met engelse woorden, zoals de kreet: “So what gitu loh!” (Wat maakt het uit!) die je vaak hoort.

De term Bahasa Gaul dook voor het eerst op in de jaren 90 en betekent vrij vertaald zoiets als sociale taal. Het is een straatslang ontstaan vanuit het Betawi, de taal van de Jakartanen, het Hokkien-Chinees, en het Bahasa Prokem, een oudere straataal die gesproken wordt door zogenaamde preman, of kleine straatcriminelen. Maar Bahasa Gaul bevat ook woorden uit de travestie- en gay-cultuur van Jakarta.

De nieuwe taal is alleen niet zo geliefd onder taalkundigen. Een paar jaar geleden riep een groep taalkundigen de media in Indonesië op om Algemeen Beschaafd Indonesisch te gebruiken en de verspreiding van Bahasa Gaul te stoppen”. Niet dat het geholpen heeft, want inmiddels is het de taal van de Indonesische populaire cultuur geworden. Vooral de jongere generatie gebruikt het en door social media en sms verspreidt de nieuwe slang zich steeds sneller en gemakkelijker. Bovendien wordt Bahasa Gaul nog eens extra populair gemaakt door soap-acteurs en celebrities.

En ja, de ontwikkeling van taal laat zich natuurlijk ook niet begrenzen door linguïsten die dat taalverloedering vinden. Taal evolueert per definitie constant tot iets anders en vernieuwt zichzelf voortdurend. Zeker in een mengcultuur zoals de in Indonesische ontstaat al snel een nieuwe pidgintaal. Als je binnenkort van plan bent naar Indonesië te gaan: leer dan wat standaard-Indonesisch, maar verdiep je zeker ook eens in Bahasa Gaul… Want met Petjoh of pasar-maleis kom je niet meer zo ver. So What Gitu Loh!