Choreograaf Harijono Roebana over dansvoorstelling Ghost Track

“Hoe laat je nieuwe invloeden toe zonder jezelf te verliezen? Ghost Track is een ontmoeting van uitersten: Europa en Indonesië, het traditionele en het hedendaagse, dans en muziek,” valt op de website van choreografenechtpaar Andrea Leine en Harijono Roebana te lezen. In het kader van de tournee met Ghost Track,  sprak ik met de mannelijke helft van dit duo over traditie, vernieuwing en dans.

Andrea Leine en Harijono Roebana. Foto: www.leineroebana.com

Andrea Leine en Harijono Roebana. Foto: www.leineroebana.com

Gunawan
“Choreografen Andrea Leine en Harijono Roebana dagen vijf westerse dansers, drie Indonesische dansers en componist Iwan Gunawan met zijn gamelan ensemble Kyai Fatahillah uit samen te smelten tot iets nieuws,” lees ik verder op www.leineroebana.com. De Sundanese gamelan van Gunawan, niet te verwarren met het sonore gepingel dat we hier vooral kennen, trok in 2009 de interesse van het choreografenduo. Het resultaat is een, volgens de Volkskrant, ‘fascinerende dansreis.’

Greget
Dat Westerse dansers en Indonesische dansers inderdaad verschillende tradities hebben, merkte Roebana bij de repetities.“Dat culturele verschillen praktische problemen op zouden leveren, had ik wel verwacht. Toch waren die anders dan ik had kunnen verzinnen,” aldus de choreograaf. “Een voorbeeld? Voor Indonesische dansers is de greget, de innerlijke kracht, ongelooflijk belangrijk. Dans je met je mond open, dan kan je die kwijtraken. Beweeg je veel door de ruimte, hetzelfde verhaal. Westerse dansers doen dat juist wel.”

Traditie en vernieuwing
“Voor Indonesiërs is traditie dominant en betekent vernieuwing dat je traditie nieuw leven inblaast. Voor ons betekent vernieuwing breken met tradities. Wij kunnen daardoor vrijer omspringen met hun traditie en we zijn gaan kijken of het anders kon. Dus wél met de mond open dansen én door de ruimte bewegen,  maar niet je greget verliezen. Dat is culturele vernieuwing op het niveau van de dans.”

‘Greget, de innerlijke kracht, is ongelooflijk belangrijk’

Ghost Track van LeineRoebana. Fotografie: Deen van Meer.

Culturele verschillen
Een ander voorbeeld was dansen met los zwaaiende armen, typerend voor moderne dans uit het westen. “Nee, dat deden ze niet,” vertelt Roebana. “Of zich laten vallen in de ruimte. Niet dat ze het niet wilden, maar ze konden het niet. Zij spannen hun vingers aan bij het dansen, daardoor krijgen ze zoveel spanning in hun handen, dat het moeilijk is hun armen te laten zwaaien. En zo waren er wel meer interessante verschillen op fysiek niveau, die voortkwamen uit culturele verschillen.”

Geld
Harijono, zoon van een Indonesische vader en Nederlandse moeder, heeft zelf weinig met de Indonesische cultuur. “Ik ben er nooit zo mee bezig geweest. De Indonesische laag is een non-existent deel van mijn verleden geweest. Ik ben wel eens in Indonesië geweest, bij familie, maar met de Indonesiërs in het algemeen kon ik geen band krijgen. In hun ogen was ik een blanke aan wie je geld gaat vragen. Ik ben erg rationalistisch, ik voelde me niet aangetrokken tot de mystiek of de Indonesische cultuur. Tot ik een aantal jaar geleden, door de dans en de muziek, begon te kijken naar wat we fysiek deelden.”

“Wat delen we, fysiek?”

Ghost Track van LeineRoebana. Fotografie: Deen van Meer.

Ghost Track van LeineRoebana. Fotografie: Deen van Meer.

Tussen haakjes
“Mijn moeder vindt de voorstelling fantastisch, mijn vader is er helaas niet meer,” vertelt Harijono tenslotte. “Hij heeft nog wel meegemaakt dat ik enthousiast werd voor zijn cultuur. Een cultuur die hij zelf overigens tussen haakjes had gezet. Af en toe hoorde ik wel wonderlijke verhalen over zijn verleden. Dat hij de hele nacht bij een wajang gulit voorstelling had gezeten, bijvoorbeeld. Verder heb ik geen Indische opvoeding gehad.”

Ghost Track. Sinds 18 november op tournee en nog tot en met 23 december a.s. te zien. Voor data en locaties zie www.leineroebana.com.

Wil jij deze voorstelling gratis bijwonen? Het is Sinterklaas en Indisch 3.0 mag 5 keer 2 kaarten weggeven voor de voorstelling in Theater aan het Spui in Den Haag! Je kunt op drie manieren meedoen. Hoe? Door op Twitter de link van deze post te tweeten met #GhostTrack. Óf door op Facebook het artikel te sharen en te liken. Óf door de link van dit artikel per e-mail naar vijf vrienden te sturen en ons te cc-en op redactie@indisch3.nl.