Niks zo ergerlijk als die ene opmerking, midden in een conversatie over muziek, film, boek of een ander ‘ken je klassiekers’-gevoelig onderwerp: ‘Ken jij dat niet? Nee? Echt niet?’ gevolgd door een opsomming van kenmerken waarbij je volgens de verwachting dan toch zou uitroepen: ‘O, die! Ja natuurlijk ken ik die!’ Meestal roep ik dat niet. En dat schijnt nogal gevoelig te liggen. Blijkbaar tel je niet mee als je die-ene-in-eigen-beheer-verschenen-debuutplaat van die-toen-nog-obscure-maar-nu-baanbrekende-band, niet kent.

Je zou er bijna van gaan liegen en eerlijk gezegd heb ik dat weleens gedaan. Ik weet het, weinig sympathiek maar – dit keer – wel eerlijk. De schaamte om te bekennen dat ik een kennelijk voor iedere muziekliefhebber bekend feitje mis, maakt me zwak. De druk om aan de verwachting te voldoen ‘Jaweeel, die ken je toch!’ wordt me te groot. En eigenlijk wil ik gewoon zo graag een echte muziekliefhebber zijn.

Sommige Indo’s hebben hier ook een handje van. De vader van een vriendinnetje, we waren iets van 16 geloof ik, was me eens aan het uithoren over de Indische keuken. Het was eerder een kruisverhoor: hij riep een gerecht, en verwachtte daar een reactie op.

Ik was nog te groen en naïef om hier een snedig antwoord op te hebben (iets in de trant van: ‘Wat grappig dat je de feiten van mij wil horen – ken je ze zelf niet dan?). Hij was me echt aan het uittesten. Ik was er zelfs nog trots op dat ik veel  gerechten herkende, en dat ik er soms een redelijk goede omschrijving van kon geven. Maar ja, die naam, bij welke smaak hoort dat ook alweer?  En bij de helft van de gerechten moest ik het toch echt af laten weten. Hij was niet onder de indruk. En ik voelde me niet serieus genomen.

De afstraffing was natuurlijk dat ik niet echt Indisch was als ik dat toch niet allemaal kende. Ik zal je vertellen, het meeste van wat ik weet van Indische dingen heb ik op latere leeftijd geleerd. Niet dat ik er niks van mee kreeg thuis, maar het ging met zo’n vanzelfsprekendheid dat ik het niet als kennis meenam in het lange termijn geheugen. Ik kan je wel feilloos zeggen wat ik het lekkerst vind en welke bereiding het meest mijn oma’s kookkunsten benadert, als ik het proef.

Nu weet ik gelukkig beter: niet het kunnen opratelen van de feiten maakt mij Indisch, maar het herkennen van wat er voor mij het meest toe doet. En nu, 10 jaar later, heb ik eindelijk een antwoord paraat:  je moet je wel erg niet-Indisch voelen als je bevestiging zoekt in kookboeken-kennis om zo aan anderen te bewijzen dat je Indisch bent. Als je het daar van moet hebben…