Maandag 15 augustus, was het een dodenherdenking én bevrijdingsdag ineen. Namens Indisch 3.0 woonde Bryony Burns de herdenking in Den Haag bij en Jeroen van Uhm en Bas de Meijer de herdenking van Rumah Kita in Wageningen. Namens Indisch3.0 legden zij een speciaal boeket.
De herdenking speelt zich deels af in de tuin; een glooiend grasveld met een pondok – open huisje – en monument. Deels speel het zich af in het restaurant met warme Indische uitstraling en Indonesische vliegers aan het plafond. De zaal is gevuld met bewoners en hun kinderen en kleinkinderen, andere Indische en Molukse belangstellenden.
De ceremonie begint met het hijsen van de vlag, waarna zeven bloemen, elk met een eigen betekenis, in het water worden geplaatst. Er wordt een vuur aangestoken en er volgen speeches van verschillende vertegenwoordigers en een gastspreker.
De plechtigheid wordt met de krans- en bloemlegging voortgezet in de tuin. De zon schijnt zo fel dat deze bijna zorgt voor een vrolijke, zomerse sfeer. Daar raakt Jeroen in gesprek met de heer Bergman, een oudere Indische man uit Bandung.
Bergman vertelt dat hij als communicatiemedewerker van het KNIL tijdens de oorlog was gestationeerd op Ambon. Sneller dan verwacht werd hij door de Japanners gevangen gezet en met collega’s naar het Chinese eiland Hainan overgebracht. Daar verrichtten ze als krijgsgevangenen slavenwerk. De bevrijding liet zo lang op zich wachten dat ze toen die eenmaal daar was, te zwak waren deze te vieren.
Na de bevrijding werden ze overgebracht naar het Engelse Hong Kong om aan te sterken en van daaruit werden ze naar Singapore verscheept. Het duurde nog lang voor ze terug konden naar Indië, onder andere door een tekort aan boten. In Indië was de vrijheidsstrijd inmiddels al begonnen.
Aan het einde van het gesprek begint Meneer Bergman te glimlachen en bedankt me hartelijk dat hij zijn verhaal kunnen vertellen aan iemand die er graag naar luisterde.
Den Haag
De opkomst bij het Indisch Monument in Den Haag was groot. Volgens velen belangrijk, omdat er nog maar weinig mensen van de eerste generatie die de oorlog hebben meegemaakt in leven zijn.
Maar er is ook ontevredenheid. Vooral over de organisatie van de herdenking. Er zijn dranghekken geplaatst en er staan lege stoeltjes voor de dranghekken. ‘De mensen waar het echt om gaat moeten weer wachten,’ is een van de opmerkingen tijdens het defilé.
Toch overheerst tevredenheid. Dat een Nederlandse premier een krans legt, zoals Rutte dit jaar doet, was volgens een van de aanwezigen vroeger ondenkbaar. ‘In de tijd van mijn ouders telden wij Indo’s helemaal niet. Laat staan dat een premier een krans kwam leggen.’
Als een van de laatsten leg ik namens Indisch 3.0 een boeket: zonnebloemen met een blauw lint. We zijn blij dat we een kleine bijdrage kunnen leveren aan deze herdenking.
Hieronder een korte foto-impressie van de herdenking.
Jeroen, Bryony, Bas, erg tof, jullie bijdrage aan de herdenking van de Japanse capitulatie. Zo houden ook wij als 3e generatie de herinnering in ere- voor iedereen die toen overleden is, en ook ter ere van hen die alle ontberingen hebben overleefd, door hun moed, soms ook door geluk.
>>Maandag 15 augustus, was het een dodenherdenking én bevrijdingsdag ineen.<<
Zijn de Indische kringen al zover ingeburgerd dat 15 augustus ook al bevrijdingsdag moet heten? Ook volgens de toespraak bij het Indisch Monument was het vanaf 15 augustus 1945 vrede. Voor de NRC was er op 15 augustus 1945 helemaal niets gebeurd. Ga eens in Surabaya kijken op Kembang Kuning bij de verzamelgraven, een modern woord voor massagraven. Allen van na 15 augustus!