Terrence Scheurs. Bron: www.vervanfamilie.nl

Tijdens het filmfestival Film by the Sea in Vlissingen is de lang verwachte Indische speelfilm van Marion Bloem Ver van familie in première gegaan. Een maand eerder waren Ed Caffin en ik namens  Indisch 3.0 aanwezig bij de voorvertoning in Amsterdam. Veel mensen waren geraakt door de film. Ikzelf verliet de zaal met een dubbel gevoel: de scènes uit Ver van familie zijn ontzettend herkenbaar en daarom is de film een aanrader. Het verhaal als geheel had alleen beter verteld kunnen worden.

De Indische familie König krijgt in de jaren ’80 bericht dat hun uit het oog verloren nichtje Barbie (Terence Schreurs) uit Amerika naar Nederland zal komen. De Königs zijn hier niet bepaald blij mee. Hun oma Em (Anneke Grönloh) ligt op sterven en zij zijn ervan overtuigd dat Barbie haar onnodig van streek zal maken. De Königs zetten zich daarom actief in om te voorkomen dat Barbie en oma Em elkaar ontmoeten. Barbie is de dochter van oma Em’s zoon Buddy (Maurice Rugebregt) die zich, voordat hij stierf, van zijn familie gedistantieerd had. De zoektocht van Barbie naar haar oma en de vele pogingen van de Königs dit te voorkomen, vormen de rode draad van deze film.

Met deze verhaallijn onthult Marion Bloem een goed bewaard Indisch geheim: Indische families zijn niet altijd hecht, warm en gezellig. De wens pijnlijke ervaringen te vergeten en geaccepteerd te worden, is belangrijker dan de behoefte van een individueel familielid om zichzelf te kunnen zijn. Daardoor kunnen Indische families benauwen en verstillen, zonder dat de buitenwereld daar ook maar iets van merkt. De keuze van Bloem dit taboe bespreekbaar te maken vind ik een verademing. Haar keuze voor Anneke Grönloh en Terence Schreurs is net zo sterk. Dankzij hun overtuigende acteerwerk heeft het verlangen van oma Em en Barbie om elkaar weer te zien, me tot het eind geraakt. Tot slot verdienen Margot Annuschek en Nathalie Ypma een groot compliment voor de prachtige tentoonstelling in de film.

Wat ik alleen jammer vond, is dat er in de film teveel in verteld werd. Meerdere lagen in een film kunnen een verhaal meer diepgang geven, maar in Ver van familie zorgden ze voor verwarring. Het ene personage na het andere met een persoonlijk verhaal diende zich aan. Zij zorgden ervoor dat ik, terwijl ik probeerde te ontdekken waarom oom Buddy zich had verwijderd van zijn eigen familie, verstrikt raakte in de overweldigende stortvloed van intriges.

Daarnaast voelde ik plaatsvervangende schaamte over de ongeloofwaardige Indische tongval, verbaasde ik me over het slechte acteerwerk van sommigen en ergerde ik me aan de overdaad aan makkelijke symboliek. Bovendien lijkt Bloem het verhaal van de Indische wereld niet voor zich te willen laten spreken, maar het te willen uitleggen. In een aantal gebeurtenissen in de film herkende ik bijvoorbeeld de Indische gewoonte dat het not done is om bepaalde vragen te stellen. Vervolgens benadrukten de spelers dit ook nog eens, door het gewoon te zeggen. Wellicht was dit nodig om de boodschap over te brengen aan mensen die de Indische wereld niet zo goed kennen, maar ik vond het storend. Daardoor werd ik me er telkens van bewust dat iemand me wat wilde vertellen, in plaats van me iets te laten beleven en ontdekken.

Ondanks mijn kritiek ben ik blij dat ik Ver van familie gezien heb. Het is een herkenbare film die veel Indische Nederlanders zal raken. De setting in het Nederland van de jaren ’80 is vertrouwd, net als de Tupperwarebakjes, het bereiden van 200+ hapjes en de heerlijk chaotische kumpulans. Ik zou daarom iedereen aanraden de film te gaan zien en ik ben benieuwd wat anderen ervan vinden.

Voor speeldata en meer informatie: www.vervanfamilie.nl