In haar twaalfde roman beschrijft Marion Bloem door de ogen van drie verschillende personages de intrigerende geschiedenis van een Indische familie. In een vlotte stijl wordt langzaam maar zeker het verhaal verteld van drie generaties, aan de hand waarvan de ingewikkelde verhouding tussen Indië, Indonesië en Nederland duidelijk wordt.
Als Senne Portier, een van de vertellers in het boek, uit Indonesië vertrekt, is ze net achttien. Haar hele leven woonde ze in Azie, maar als haar vader Ray onverwachts overlijdt besluit ze om een tijd bij haar grootouders in Nederland te gaan wonen. Daar probeert ze het levensverhaal van haar opa, een ex-KNIL militair, op te schrijven. Op zijn sterfbed heeft hij spijt van zijn keuze voor Nederland na de onafhankelijkheid.
Op het zelfde moment dat Senne naar Nederland vertrok, gaat haar oudere broer Dian vanuit Nederland naar Indonesië om de beschuldigingen van overspel aan het adres van hun vader te weerleggen. Per toeval ontmoet hij in Jakarta Bodo, een oudere kennis van de familie Portier. Vanuit het perspectief van deze eigenzinne, oudere Indische man wordt de zoektocht naar de vermeende minnares van de vader van Dian en Senne beschreven.
Terwijl Senne samen met haar oma voor haar opa zorgt, probeert ze zijn aangrijpende levensverhaal te reconstrueren. Ondertussen doet ze op internet vergeefse pogingen haar onbereikbaar geworden liefde in Indonesië te traceren. Dan blijkt dat opa Portier zelf ook zijn levensverhaal heeft opgeschreven. Via haar tante krijgt ze papieren in haar bezit waarvan bijna niemand het bestaan weet. Het bevat ontroerende beschrijvingen van zijn ervaringen in het Jappenkamp, het werk aan de Birma-spoorlijn, de beginnende revolutie Indonesië en de daaropvolgende worsteling met zijn nieuwe identiteit.
Vervlochten Grenzen leg je -eenmaal opengeslagen- niet makkelijk meer weg. Zoals in het werk van Marion Bloem vaker het geval is, lopen er verschillende verhaallijnen naast elkaar die uiteindelijk een verhaal vertellen. Het is zorgvuldig opgebouwd waardoor de samenhang tussen de verschillende lijnen snel duidelijk wordt.
Net als in haar eerdere verhalen legt Bloem de meeste nadruk op de Indische geschiedenis, maar anders dan in haar andere boeken krijgt de jongere generatie –opgroeiend in een wereld waarin grenzen makkelijk vervagen- veel aandacht. Bovendien laat ze het Indonesië van nu een belangrijke rol spelen. Ze neemt de lezer gemakkelijk mee op de dappere zoektocht van een jongere generatie naar de levensgeschiedenis van de oudere doordat ze die zoektocht overtuigend en integer beschrijft. Tegelijkertijd laat ze op subtiele wijze zien hoe de familie, zoals veel andere Indische families, geworteld is in twee werelden.
Marion Bloem – Vervlochten Grenzen – de Arbeiderspers (2009) (gebonden) – 288 blz
Bestel het boek
Als jij het boek gelezen hebt, laat weten wat je er van vindt door een commentaar bij dit bericht achter te laten!
Beste Ed,
Kan me helemaal vinden in je recensie. Heb er zelf een geschreven voor het Molukse blad Marinjo omdat er, behalve verschillen, ook de nodige overeenkomsten met het Molukse verhaal zijn. Het wisselen van perspectief met die grote rol van Senne, biedt ook identificatiemogelijkheden voor jongere mensen –)
groet, Wim
Zeker, Wim. Ik denk dat dit boek de jongere generatie om allerlei redenen erg kan aanspreken. En ook Molukse jongeren dus. Ik ben benieuwd naar hun reacties.
Ik heb een paar vragen .
Wat zijn de herkenbare punten waar jullie het over hebben ?
Behalve dat de 3de generatie Zd Molukkers en Indische Nederlanders kleinkinderen van migranten zijn .
Jullie hebben jullie plaats gekregen in de huidige maatschappij , zijn goed geslaagd , ingeburgerd ,met mogelijkheden tot mooie banen en goede toekomst perspectieven.
Terwijl bij Senne het nog de vraag is.
Kan ze aarden in de nieuwe omgeving ?
Wat voor effecten geeft dat aan haar welbevinden ?
Heeft ze in Nederland dezelfde mogelijkheden om te ontplooien .
In Indonesia had ze bepaalde soort netwerk waar ze terug kan vallen .
Is het mogelijk dat men de denkwereld en leefomgeving van Senna in Inddonesia te vergelijken met haar Zd Molukse en Indische generatiegenoten ?
Volgens mij heeft Senna een andere soort wereld en andere manier van omgaan met haar vriendenkring dan wat wij in Nederland zien bij haar generatiegenoten.
November 15, 2009 by: Ed Caffin
(1) Zoals in het werk van Marion Bloem vaker het geval is, lopen er verschillende verhaallijnen naast elkaar die uiteindelijk een verhaal vertellen. Het is zorgvuldig opgebouwd waardoor de samenhang tussen de verschillende lijnen snel duidelijk wordt.
(2)Bovendien laat ze het Indonesië van nu een belangrijke rol spelen.
————————————————————
1.Ik denk niet dat de verhaal van Senna de moderne “rijke” Indonesische meisje parralel loopt met de verhaal van Senna de Indische meisje .
Door het heen en weer springen van het verhaal is het voor mij een beetje moeilijk te volgen .
Behalve dat Senna in 2 werelden leeft , de Indonesia en de nog önbekende”Nederland.
Dit in tegenstelling met de schrijfster (M.B) . Haar verhalen , speelde alleen in Nederland , de verhalen over Indonesia was van 2de hand afkomstig .
2. Echt belangrijk was het ook niet , het werd gebruik als achtergond informatie bij de zoektocht .
Het vermelden van J.I.S , iets vertellen over moslim , de backpacker area Jalan Jaksa laat duidelijk zien dat de schrijfster de Jakartaanse “verhoudingen” niet echt kent.
Van 2de hand , van horen zeggen.
Bij Tjalie Robinson kan je duidelijk lezen dat (bijna) alles wat hij vertelde uit eigen ervaring kwam.
Je kan zijn omzwervingen , de kattekwaad die hij met zijn vriendjes uithaalde bijna letterlijk proeven.
De naamstraten , de omgeving etc zijn gewoon te reconstrueren.
‘Subtiel’ is het eerste woord dat in me opkomt na het lezen van dit boek. Subtiel, vanwege de manier waarop Bloem met de schrijfstijlen varieert per personage/ gezichtspunt, de verhaallijnen die langzaam maar zeker in elkaar overgaan, de haakjes die ze legt tussen het verhaal en de gedeelde ervaringen van veel Indische Nederlanders (inclusief een ‘Oeroeg’-karakter). Leuk is de inkijk die ze geeft in het leven een jongere in Indonesië. De continu wisselende standpunten geven het boek snelheid en jagen aan tot verder lezen.
Het enige dat ik niet begrijp is waarom de namen van de karakters in HOOFDLETTERS geschreven zijn. Het ging me op een zeker moment zelfs irriteren, ze deden me op een zeker moment denken op de namen op grafstenen. Zou dat het idee erachter zijn? Maar waarom dan?
Kirsten Vos says:
May 7, 2010 at 22:50
Leuk is de inkijk die ze geeft in het leven een jongere in Indonesië. De continu wisselende standpunten geven het boek snelheid en jagen aan tot verder lezen.
——————————————————
Mijn inziens is dat MB niet genoeg kennis heeft in de wereld van de Indonesische jongeren , vandaar dat ik denk dat er sprake is van een te oppervlakkige en beperkte benadering.
De “wereld” van de jonge Indonesische Senna is ook anders dan de wereld van de jonge
generatie (Indische )Nederlanders.
@SA: dat zal best waar zijn, maar ze heeft er in elk geval meer kennis van dan ik 🙂