Naam: Michael Driebeek van der Ven

Geboortedatum en -plaats:

8 juli 1968 te Oegstgeest NL

Beroep: International Storyteller

 

Afkomst Indisch wortels: *via wie ben je Indisch


Ik ben eerlijk gezegd opgegroeid met weinig tot geen besef van onze Indische achtergrond. Het voelde ook niet als iets dat werd verzwegen hoor, maar het leek simpelweg gewoon niet aanwezig te zijn. Wij wisten wel dat mijn grootmoeders familie (Bé Swart, de moeder van mijn moeder) daar gewoond had maar zij sprak er eigenlijk nooit over. En als ze erover sprak werd het gebagataliseerd met en passant opmerkingen als: “We hebben er maar even gezeten, hoor.” en “Het stelde niet veel voor.”

Zij stierf toen ik 10 jaar oud was en zo nam zij eventuele verhalen mee naar de andere kant.

Michael Driebeek van der Ven © foto Indisch 3.0 - Tabitha Lemon

Michael Driebeek van der Ven © foto Indisch 3.0 – Tabitha Lemon

Haar huis is vervolgens 30 jaar lang eigenlijk niet opgeruimd geweest omdat de jongere broer van mijn moeder het wilden houden zoals het was. Pas na zijn overlijden (mijn moeder en haar zusjes waren al vele jaren daarvoor overleden) konden wij als kleinkinderen eindelijk het huis van mijn grootmoeder gaan opruimen. Hierbij stuitte ik op meer Indische dingen dan ik had verwacht, soms verborgen onderin kastjes en in kisten op zolder, en ik begon mij af te vragen hoe lang dat “We hebben er maar even gezeten, hoor.” eigenlijk is geweest?

Na wat onderzoek kon ik al 6 generaties terug vinden in Indië. Dat is bijna 200 jaar! Wel iets meer dan het ‘even’ waarmee wij zijn opgegroeid.

Hoe ben je begonnen als storyteller?

Toen ik klein was kon het gebeuren dat mijn ouders op het terras zaten en dat er opeens allemaal mensen de tuin in kwamen lopen met een stoel in hun hand. Met die stoel liepen ze dan naar de achterkant van de tuin en zetten ‘m neer voor het kippenhok. De eerste keer dat dat gebeurde keken mijn ouders elkaar aan en zeiden: ‘Wat gaan die nou doen?’. Wat bleek; ik had op het dak van het kippenhok een podium gemaakt en gaf een voorstelling voor de ouders en kinderen uit de buurt. Verhaaltjes van niets vermoed ik maar ik had het helemaal zelf geregeld.

Vervolgens heb ik jarenlang school- en studententoneel gedaan en mijn moeders zusje, tante Pop, zei ieder jaar: “Heb je je beroep er al van gemaakt? Dit is wie jij bent, hoor. Ik weet dat.” Uiteindelijk switchte ik van Rechten naar Toneelschool en zei mijn moeder: “Hè, hè, eindelijk!” en was mijn vader apetrots op mijn stap. Ojojojoj, toen begon het echt leuk te worden. Iets studeren wat je graag wilt weten en kunnen is iets compleet anders dan iets studeren dat ‘best wel interessant is’. Ik heb genoten van die jaren en het was uiteindelijk tijdens mijn Masterstudie aan The International School of Storytelling in Londen (UK) dat alles helemaal op zijn plaats begon te vallen.

Welke voorstelling/welk optreden is je het meest bijgebleven?

Michael vertelt over de Nederlandse kapitein Willem van der Decken en de legende van de Flying Dutchman © foto Indisch 3.0 - Tabitha Lemon

Michael vertelt over de Nederlandse kapitein Willem van der Decken en de legende van de Flying Dutchman © foto Indisch 3.0 – Tabitha Lemon

Met enige regelmaat vertel ik verhalen op de dementie afdeling van het bejaardentehuis. Dat is zo geweldig om te doen! Ik trek de lichtblauwe gordijnen dicht en ik draai ieders stoel er naar toe en schilder het verhaal met mijn woorden op het gordijn. Ik zeg dan bijvoorbeeld: “Er was eens een vijver, met glinsterend water en riet langs de randen. Zien jullie de vijver?”. “Oh jaaaa, prachtig!” zeggen ze dan allemaal.

Het zijn altijd simpele verhaaltjes over een pad die van God een appel moet vinden in een dennenbos of over de dochter van de Sultan die zichzelf zo geweldig vindt dat geen prins voor haar goed genoeg lijkt. Steeds ontdek ik dat een simpel verhaal enorme dieptes in zich meedraagt. Mijn taak is het om zorgvuldig de beelden neer te zetten; het verhaal doet zelf de rest.

Heeft jouw Indische achtergrond invloed op jouw manier van storytelling?

Ik denk het zeker want het vertellen van verhalen is mij met de paplepel ingegeven; alles wordt met groot plezier binnen mijn familie doorgegeven in de vorm van een verhaal liefst ook helemaal in beweging uitgebeeld.

De aardse wereld en de spirituele wereld zijn daarbij altijd als vanzelfsprekend met elkaar in contact. Allerlei ooms en tantes, dood èn levend, passeren in die verhalen de revue en nemen ons overal mee naar toe. Behalve dus naar Indië, daarover werden nauwelijks verhalen verteld. Ik ben dat pas de laatste jaren gaan realiseren en toch merk ik dat er op andere manieren enorm veel toch is doorgegeven. Ik zie dat terug in hoe wij de dingen doen, hoe wij tegen dingen aankijken en vooral hoe wij met elkaar omgaan. Om maar een cliché te noemen: iedereen kan altijd blijven eten en een logeerbed is zo in elkaar geflanst met wat kussens en een laken…

Herkennen mensen je Indische wortels?


Ik lijk op mijn vader. Maar een Indonesische vriendin zei 3 jaar geleden, toen zij een foto van mijn moeders familie zag: “Joh, ik wist niet dat jullie indo’s zijn! Jij bent zo wit…” Wij indo’s? Zo had ik onszelf nog nooit gezien. “Ja, dat zou best kunnen.” zei mijn lieve vader toen ik er naar vroeg. En inderdaad zien mijn ooms, tantes, neefjes en nichtjes van mijn moeders kant er best wel uit alsof ze zo uit de Moesson zijn weggelopen. En achteraf gezien mijn moeder ook wel enigszins, maar dat heb ik nooit gezien want dat is mijn moeder, en dan is het soms te dichtbij om goed te kunnen zien. En dan heb je soms een vriendin nodig die zegt: “Joh, ik wist niet dat jullie indo’s zijn!”

Nee, dat wist ik ook niet… (dank je Maya voor dat inzicht!)

Tijdens de voorstelling The Flying Dutchman in de Koninklijke Schouwburg Den Haag © foto Indisch 3.0 - Tabiyha Lemon

Tijdens de voorstelling The Flying Dutchman in de Koninklijke Schouwburg Den Haag © foto Indisch 3.0 – Tabiyha Lemon

Heb je iets Indisch op de werkvloer? Een voorwerp (foto, schilderij oid)?

Even denken… Ik heb mijn grootmoeder gevraagd of ik haar stem mag zijn om de verhalen naar boven te halen die zij in haar leven niet heeft weten te vertellen. Meteen de volgende dag kwam zij door met een verhaal. Zij is dus altijd bij me.

Hoe kijk jij tegen Indonesië aan? / Wat betekent Indonesie voor jou?

Het is voor mij een ontdekkingsreis die ik pas een paar jaar geleden begonnen ben maar eigenlijk al mijn hele leven duurt. Toen ik 4 jaar terug voor het eerst mijn voet zette op de luchthaven van Jakarta voelde ik dat mijn lichaam diep uitademde… eindelijk weer thuis… Een bizarre ervaring omdat ik daar nog nooit was geweest. Ik ging er naar toe voor mijn vriend die daar toen voor een project zat. Die relatie is over maar de relatie met Indonesië is toen definitief begonnen.