Film over zoektocht tante

Aanstaande zondag gaat de documentaire ‘Het verhaal uit de koffer’ in première op de Tong-Tong Fair, Den Haag. In het Bibit-theater, om 12.30 uur, kijkt het publiek eerst naar de 35 minuten durende documentaire. Daarna is maakster Dewi Staal nog aanwezig voor vragen en commentaar. Wij spraken de net afgestudeerde cultureel antropologe over haar docu.

Het huwelijk van opa en oma Staal. Foto: uit de koffer...!

Het huwelijk van opa Staal en oma Staal – Pasiak. Foto: uit de koffer…!

Afstudeerproject
‘Ik had mijn tante Marleen gevraagd om foto’s van mijn opa en oma. “Ik heb nog ergens een koffertje,” zei ze. Zo begon het,’ vertelt Dewi monter. ‘Mijn tante was al een tijdje van plan om iets te doen met die foto’s. Toen ik zag welke brieven en foto’s in die koffer zaten, wist ik waar ik mijn afstudeerproject over zou gaan doen. Het koffertje had mijn tante meegenomen na het leegruimen van het huis van mijn opa en oma. Het was de koffer waarmee mijn opa naar Indië was afgereisd, met de boot in’46, en die hij meenam toen hij voorgoed terugging naar Nederland. De sticker met zijn naam, legernummer en de naam van de boot ‘Tabinta’ zit er nog op.’

“Ik heb nog ergens een koffertje,” zei mijn tante.

Foto’s in een koffer
‘In de koffer vond mijn tante brieven en foto’s, die mijn opa had bewaard. Mijn opa was fotograaf voor het leger en ontmoette mijn oma in het ziekenhuis, waar zij als verpleegster werkte. Mijn opa was, door zijn werk, steeds onderweg. Hoewel ze gillend verliefd waren , waren ze dus telkens gescheiden van elkaar. In die periode hebben ze elkaar veel brieven gestuurd, met foto’s. Die vond mijn tante in de koffer.’

Privé
‘Ook vond zij brieven uit de Schattenberg-tijd, waar ze gewoond hebben na aankomst in Nederland. Mijn vader volgde een cursus voor luchtfotografie in zuid Nederland. Alleen in de weekenden was hij bij mijn oma. Toen hebben ze dus ook veel brieven en foto’s naar elkaar gestuurd. Mijn tante vond het in het begin best lastig, om die brieven te openen en te lezen. Het was zo privé! Daar heeft ze echt even de tijd voor genomen.’

Verhaal uit de koffer - Dewi Staal in actie

Verhaal uit de koffer – Dewi Staal in actie

Verleden en heden
‘In februari van dit jaar zijn mijn tante, mijn vader en ik naar Indonesië gegaan. We beseften allebei dat het zoveel zou toevoegen. We zijn naar Jakarta gevlogen en hebben daar, aan de hand van foto’s en brieven, het spoor van  mijn opa en oma gevolgd. We zijn bijvoorbeeld in de kerk geweest in Jakarta, waar ze getrouwd waren. De Pauluskerk stond er nog goed bij. De kraamkliniek waar mijn oma haar opleiding tot vroedvrouw had gevolgd, was een grote ruïne geworden. Er woonden nog wel oudere zuster en kinderen, tussen de glasscherven en dakpannen. Aan de hand van foto’s ging mijn tante op zoek naar ruimtes waar mijn oma geweest moest zijn. Zo konden we het verleden en het heden met elkaar verweven.’

In Jakarta hebben we het spoor van mijn opa en oma gevolgd.

Filmfestivals
‘De documentaire heb ik gemaakt als afstudeerproject, maar daarmee is het voor mij niet af. Ik ga de documentaire ondertitelen, zodat ook niet-Nederlands sprekende geïnteresseerden de film kunnen zien. Ik wil de film opsturen naar grotere filmfestivals in Nederland en Indonesië. Misschien ook wel naar de VS, voor de tweede en derde generaties daar zou de film ook interessant kunnen zijn.

Foto: Dewi Staal.

Foto: Dewi Staal.

Op zoek naar het familieverhaal
‘Ik heb de documentaire in de eerste plaats gemaakt uit interesse voor mijn eigen, Indische, familie. Dat het mijn afstudeerproject was, was een extra stok achter de deur om deze film te maken. In tweede instantie hoop ik met deze film anderen van de tweede en derde generatie Indische Nederlanders ertoe aan te sporen op zoek te gaan naar hun familieverleden.’

Dankzij deze film heb ik mijn opa en oma leren kennen.

Veel meegemaakt
‘Waarom? Ik heb er mijn opa en oma beter door leren, wat voor mij waardevol is, want ik heb ze nooit echt bewust gekend. Mijn oma was al overleden toen ik geboren werd, mijn opa stierf toen ik zeven jaar oud was. Wat hebben zij een hoop meegemaakt samen! Ze waren constant bij elkaar vandaan, terwijl ze elkaar net hadden leren kennen. Door deze film te maken, heb ik het gevoel gekregen dat ik weet wie ze waren.

Het Verhaal uit de Koffer. Documentaire door Dewi Staal.

Première 26 mei 2013, 12:30 uur- 13.30 uur

Bibit-theater/ Tong-Tong Fair, Malieveld, Den Haag.