Tropenmuseum Amsterdam © Christie Haalboom / Indisch 3.0 2012

Een uitgebreide en informatieve tentoonstelling

Van 13 tot 17 augustus 2012 organiseert magazine Indisch 3.0 een themaweek over het Nederlandse kolonialisme in Indonesië. Deze reportage over de drie tentoonstellingen van ‘Oostwaarts!’ in het Tropenmuseum maakt daar onderdeel van uit. 

Gedeelde roots
Op de website van het Tropenmuseum lees ik dat het in 1871 in Haarlem is geopend als ‘Koloniaal Museum’ met als doel “grondstoffen, natuurvoortbrengselen en volksvlijt uit de Nederlandsche overzeesche bezittingen” te tonen. In 1926 verhuist het museum naar Amsterdam-Oost en na de onafhankelijkheid van Indonesië besluit het museum haar blik te verbreden. De roots van het Tropenmuseum liggen dus, net als die van ons, in Nederlands-Indië. En dat verklaart de enorme schat aan voorwerpen, kunst en verhalen die op de eerste verdieping te bezichtigen is. Het is veel. Voor je het weet ben je alles aan het lezen, laat je de symboliek op je inwerken, leg je allerlei verbanden en ben je 45 minuten verder, terwijl je nog meer dan tweederde van de verdieping moet bekijken.

De roots van het Tropenmuseum liggen in Nederlands-Indië.

Het koloniale theater van 350 jaar Nederlands kolonialisme © Christie Haalboom / Indisch 3.0 2012

Gedeelde symboliek
‘Zuid-Oost Azië, bezielde cultuur’ laat je voorwerpen zien uit Indonesië, maar bijvoorbeeld ook uit Thailand, Vietnam, Maleisië en de Filippijnen. Het leert je over de overeenkomsten in de symboliek die deze culturen rijk is, (draken, vogels, bloemen en hurkende mensen) en her en der zul je een verklaring vinden voor dat vreemde gebruik van je opa of oma. Deze presentatie mag een update krijgen: er missen letters van de teksten en het computerspel is zelfs voor de allerkleinste bezoekers niet ‘cool’ genoeg.

Gedeelde geschiedenis
In het ‘koloniaal theater’ over 350 jaar Nederlands kolonialisme staan verschillende figuren die met hun verhalen inzicht geven in hun leven. De kunstenaar vertelt over zijn fascinatie met Bali, de ‘inlandse’ ambtenaar deelt zijn frustratie met je. De poppen zijn van het niveau ‘Madame Tussaud’, de willekeurige, doorzichtige en oplichtende ledematen verraden dat het hier om poppen gaat. Voor een vrouw op leeftijd zijn ze een kunstwerk op zich, ze vergeet te luisteren naar wat ze te vertellen hebben. De jonge dochter van een andere bezoeker griezelt van een oplichtend oor en wil snel doorlopen.

Het theater wordt omlijst door voorwerpen en schilderijen uit dezelfde tijd. Tevergeefs zoek ik naar werk van Raden Saleh, het tweede doel van mijn bezoek vandaag. Wel ontdek ik prachtige boeken en schoolschriften, die een gevolg waren van de ethische politiek. Ik word heel blij van de typografie, typische illustraties en zorgvuldig handgeschreven bladzijdes. Meer hiervan graag!

Tevergeefs zoek ik naar werk van Raden Saleh, het tweede doel van mijn bezoek vandaag.

Boeken en schriften naar aanleiding van de  ethische politiek © Christie Haalboom / Indisch 3.0 2012

Uit hetzelfde hout gesneden

Eenmaal bij ‘Nieuw-Guinnea’ aangekomen, begroet de airco me. De koloniale geschiedenis is beklemmend, de luchtig opgezette tentoonstelling met houtsnijwerken is een welkome afwisseling. Ook hier veel symboliek en ruimte om gewoon te kijken en te genieten van het handwerk.

Oostwaarts! is een uitgebreide en informatieve tentoonstelling die de moeite waard is om te bekijken als je bereid bent er de tijd voor te nemen. Je zal voorwerpen en verhalen herkennen die, in hun context geplaatst, meer voor je gaan leven. Ga samen met iemand van de eerste of tweede generatie deze tentoonstelling bekijken, dè manier om hierin te duiken. Een kleinzoon die ik aan de lippen van zijn oma zag hangen, bevestigde dit.

Het Tropenmuseum is van dinsdag tot en met zondag open van 10.00 tot 17.00. De entree is €10,00 (zonder audiotour). Er stoppen trams voor de deur en het museum is rolstoelvriendelijk. Meer informatie vind je op hun website. Laat je ons weten wat je ervan vond, als je bent geweest?

Nieuw Guinnea Tropenmuseum Amsterdam © Christie Haalboom / Indisch 3.0 2012